επιμέλεια / μετάφραση Ιωάννα Αμαξηλάτη
www.nytimes.com
Πηγαίνοντας πίσω, περίπου έναν αιώνα πριν, θα διαπιστώσουμε πως και πάλι η ανθρωπότητα είχε να αντιμετωπίσει μία μεγάλη περιπέτεια παρόμοια με αυτή που αντιμετωπίζουμε τώρα εμείς το 2020. Πανδημία γρίπης είχε ξεσπάσει και το 1918 στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου οι μάσκες από γάζα έγιναν πρωταγωνιστές στη μάχη κατά του ιού ενώ βαπτίστηκαν με διάφορα ονόματα όπως “Ασπίδες μικροβίων” αλλά και “παγίδες βρωμιάς” !
1918: Ένας ιός εξαπλώνεται και οι πρώτοι ασθενείς είναι πραγματικότητα. Τον Μάρτιο του 1918, σε μια στρατιωτική βάση στο Κάνσας, μολύνθηκαν 100 στρατιώτες. Μέσα σε μια εβδομάδα, ο αριθμός των κρουσμάτων γρίπης αυξήθηκε πέντε φορές, και σύντομα η ασθένεια άρχισε να ισχύει σε ολόκληρη τη χώρα, ωθώντας ορισμένες πόλεις να επιβάλλουν καραντίνες. Μέχρι το φθινόπωρο του 1918, επτά πόλεις – Σαν Φρανσίσκο, Σιάτλ, Όουκλαντ, Σακραμέντο, Ντένβερ, Ινδιανάπολη και Πασαντένα, Καλιφόρνια – είχαν θέσει σε ισχύ υποχρεωτικούς νόμους για τη χρήση μάσκας στο πρόσωπο, δήλωσε ο Δρ Howard Markel, ιστορικός επιδημιών.
«Μερικοί άνθρωποι άνοιξαν τρύπες στις μάσκες τους για να καπνίσουν πούρα ενώ άλλοι έβαλαν μάσκες σε σκύλους προς κοροϊδία. Αυτοί που βολεύτηκαν περισσότερο ; Οι ληστές !οι οποίοι χρησιμοποίησαν τις μάσκες για να κλέψουν τις τράπεζες»
Οι μάσκες άρχισαν να προκαλούν “διαίρεση” στα πλήθη. Οι ιατρικές αρχές κάλεσαν όλους στη χρήση μάσκας για να επιβραδύνουν την εξάπλωση της ασθένειας.
Οι μάσκες είχαν μπει στο μικροσκόπιο καθώς τα μπαρ, τα σαλόνια, τα εστιατόρια, τα θέατρα και τα σχολεία έκλεισαν ! έτσι οι μάσκες άρχισαν να γίνονται σύμβολο που εκπροσωπούσε την κυβέρνηση δίνοντας “χώρο” σε διαδηλώσεις και σε προκλητικές συγκεντρώσεις γυμνού προσώπου. Όλο το διάστημα, χιλιάδες Αμερικανοί πέθαναν σε μια θανατηφόρα πανδημία.
Η οργανωμένη αντίσταση κατά της μάσκας αποτελούσε τη μειονότητα όπως το “Anti-Mask League», «αλλά αυτή ήταν η εξαίρεση παρά ο κανόνας». Ωστόσο το Σαν Φρανσίσκο έγινε γνωστό ως η «μασκαρισμένη πόλη».
Διάταγμα για τη Μάσκα (“The Mask Ordinance”) υπέγραψε ο δήμαρχος Τζέιμς Ρολφ στις 22 Οκτωβρίου, κάνοντας το Σαν Φρανσίσκο την πρώτη αμερικανική πόλη που χρειάστηκε κάλυψη προσώπου με μάσκα, η οποία έπρεπε να έχει πάχος τεσσάρων στρωμάτων. Η ποινή για τους παραβάτες ήταν 5 έως 10 $ ή φυλάκιση 10 ημερών.
Η Alma Whitaker, γράφοντας στους The Los Angeles Times στις 22 Οκτωβρίου 1918, εξέτασε τον αντίκτυπο της μάσκας στην κοινωνία και συγκεκριμένα στους διάσημους, λέγοντας ότι διάσημοι άνθρωποι αποφεύγουν να φορούν μάσκα επειδή ήταν «τόσο φρικτό» το να μην αναγνωρίζονται. και συνέχισε… «Τα μεγάλα εστιατόρια είναι τα πιο αστεία αξιοθέατα, με όλους τους σερβιτόρους και τους γευματίζοντες να καλύπτονται, έγραφε. Όταν η ίδια η κ. Whitaker αρνήθηκε να φορέσει μάσκα, «μεταφέρθηκε βίαια» σε αστυνομικό τμήμα όπου και της δόθηκε άμεσα διαταγή να φορέσει μάσκα.
Στις 9 Νοεμβρίου, 1.000 άτομα συνελήφθησαν, ανέφερε το The San Francisco Chronicle. Οι φυλακές της πόλης γέμισαν από παραβάτες ενώ αστυνομικές βάρδιες και δικαστικές συνεδρίες προστέθηκαν για να βοηθήσουν στη διαχείριση.
«Πού είναι η μάσκα σου;» Ο δικαστής Mathew Brady ρωτούσε τους παραβάτες στην Αίθουσα της Δικαιοσύνης (όπου οι δικαστικές αίθουσες λειτουργούσαν νυχθημερόν). Μερικοί άρχισαν να δίνουν ψεύτικα ονόματα ή δήλωναν ότι ήθελαν απλώς να ανάψουν ένα πούρο … Εκδόθηκαν άμεσα ποινές φυλάκισης 8 ωρών έως 10 ημερών. Εκείνοι που δεν μπορούσαν να πληρώσουν $ 5 φυλακίστηκαν για 48 ώρες. Και διάφορες μικρές ιστορίες που θα γινόταν σήμερα viral .. Ένας σιδηρουργός με το όνομα James Wisser στάθηκε στους δρόμους Powell και Market μπροστά από ένα φαρμακείο, προτρέποντας ένα πλήθος να πετάξουν τις μάσκες τους. Ένας επιθεωρητής υγείας, ο Henry D. Miller, τον οδήγησε στο φαρμακείο για να αγοράσει μια μάσκα. Στην πόρτα, ο κ. Wisser επιτέθηκε στον κ. Μίλερ χτυπώντας τον με ένα τσουβάλι ασημένια δολάρια, ανέφερε το The San Francisco Chronicle..
Το διάταγμα για τη μάσκα του Σαν Φρανσίσκο έληξε μετά από τέσσερις εβδομάδες το μεσημέρι στις 21 Νοεμβρίου. Η πόλη γιόρτασε, και οι καμπάνες στις εκκλησίες ήχησαν χαρμόσυνα. Ζαχαροπλαστεία μοίραζαν λιχουδιές ενώ στα πεζοδρόμια βρίσκονταν πεταμένες γάζες, τα «λείψανα ενός βασανιστικού μήνα» όπως τόνισε το The Chronicle.
Η εξάπλωση είχε σταματήσει όμως ένα δεύτερο κύμα ήταν στον ορίζοντα. Μέχρι τον Δεκέμβριο, το συμβούλιο εποπτών του Σαν Φρανσίσκο πρότεινε και πάλι τη χρήση μάσκας !
Στις 17 Δεκεμβρίου 1918, το συμβούλιο εποπτών του Σαν Φρανσίσκο επανέφερε το διάταγμα για τη μάσκα αφού άρχισαν να ανεβαίνουν οι θάνατοι, μια τάση που εξαπλώθηκε στη νέα χρονιά με 1.800 κρούσματα γρίπης και 101 θανάτους που αναφέρθηκαν εκεί τις πρώτες πέντε ημέρες του Ιανουαρίου. Η απόφαση αυτού του διοικητικού συμβουλίου οδήγησε πάλι στη δημιουργία του Anti-Mask League, ένα σημάδι ότι η “αντίσταση” στις μάσκες επανεμφανίστηκε.
Τον Ιανουάριο του 1919, η δημοτική επιτροπή της Πασαντένα επίσης εξέδωσε διάταγμα για μάσκα. Η αστυνομία το επέβαλε με βίαιο τρόπο, απαγορεύοντας το κάπνισμα και τους επιβάτες στα αυτοκίνητα. Εξήντα άτομα συνελήφθησαν από την πρώτη κιόλας μέρα ενώ κάποιοι άρχισαν να χλευάζουν τους νόμους τοποθετώντας γάζες σε αεραγωγούς ή σε ρύγχους σκύλων. Οι πωλητές πούρων δήλωσαν ότι έχασαν πελάτες και οι έμποροι παραπονιόταν ότι η κίνηση μειώθηκε καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι έμεναν στο σπίτι.
Μάλιστα με επικεφαλής την E.J. Harrington (δικηγόρος, ακτιβίστρια και πολιτικός αντίπαλος του δημάρχου) δημιουργήθηκε ομάδα όπου «Οι μάσκες μετατράπηκαν σε πολιτικό σύμβολο», είπε ο Δρ Ντόλαν. Στις 25 Ιανουαρίου η ομάδα πραγματοποίησε την πρώτη συνάντηση, ανοιχτή για το κοινό στο Dreamland Rink, όπου ενώθηκαν για την κατάργηση του διατάγματος για τη χρήση μάσκας και για την παραίτηση του δημάρχου και των υπαλλήλων υγείας που την είχαν επιβάλλει. Οι αντιρρήσεις τους περιελάμβαναν την έλλειψη επιστημονικών αποδείξεων ότι οι μάσκες “λειτούργησαν” και η ιδέα ότι ο εξαναγκασμός των ατόμων να φορούν τα “καλύμματα” ήταν αντισυνταγματικός. Στις 27 Ιανουαρίου η ομάδα διαμαρτυρήθηκε σε συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου με κραυγές για «ελευθερία», έγραψε ο Δρ Ντόλαν στην εφημερίδα του για την επιδημία.
Η κατάργηση ήρθε λίγες ημέρες αργότερα την 1η Φεβρουαρίου, όταν ο δήμαρχος Rolph ανέφερε μείωση των λοιμώξεων….
Αλλά ένα τρίτο κύμα γρίπης ξεκίνησε στα τέλη του ίδιου έτους. Ο τελικός αριθμός των νεκρών έφτασε τους 675.000 σε εθνικό επίπεδο ή 30 για κάθε 1.000 άτομα στο Σαν Φρανσίσκο, καθιστώντας το μία από τις πόλεις που πλήττονταν περισσότερο στην Αμερική. Ο Δρ Dolan είπε ότι η ιστορία του Anti-Mask League έδειξε την αποσύνδεση μεταξύ ατομικής επιλογής και καθολικής συμμόρφωσης. Μάλιστα σαν παράδειγμα μίλησε για κάποιον πολίτη του Σαν Φρανσίσκο με το όνομα Frank Cocciniglia. Όταν ο κ. Cocciniglia συνελήφθη είπε στον δικαστή ότι «δεν ήταν διατεθειμένος να κάνει κάτι που δεν ήταν αρμονικό με τα συναισθήματά του», σύμφωνα με έκθεση του Los Angeles Times καταδικάστηκε σε φυλάκιση πέντε ημερών.
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
