Οκτώ Μαρτίου 2020, 110 χρόνια μετά την καθιέρωση της ημέρας αυτής ως ημέρας μνήμης των αγώνων του κινήματος για τα δικαιώματα των γυναικών, από τη Διεθνή Διάσκεψη των Γυναικών. Και όμως, γιατί νιώθουμε ότι πρέπει να δώσουμε ξανά τον ίδιο αγώνα που έδωσαν οι μανάδες μας και οι γιαγιάδες μας;
Ο φεμινισμός ως κίνημα ήταν ίσως το πιο επιτυχημένο. Έχει να επιδείξει αξιόλογα επιτεύγματα σ’ ότι αφορά στη βελτίωση της οικονομικής, κοινωνικής, πολιτισμικής θέσης της γυναίκας στο σύγχρονο κόσμο. Από τη Μπουμπουλίνα και την Μαυρογένους έως τις αντάρτισσες του 40, και από την πρώτη ελληνίδα που πέρασε το κατώφλι της βουλής, το Φεβρουάριο του 1953, εως τις πολυάριθμες μεταδικτατορικές γυναικείες οργανώσεις και περιοδικά, οι γυναίκες πολέμησαν σαν “άντρες”.
Η γλώσσα μαρτυρά την απάντηση. Η ανισότητα των δύο φύλων έχει εμποτίσει τον τρόπο που μιλάμε, σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε, συμπεριφερόμαστε. Η ελληνίδα συγγραφέας και καθηγήτρια κλινικής ψυχολογίας Λίμπυ Τατά Αρσελ εξηγεί ότι τα δύο φύλα τοποθετούνται σε ένα δίπολο. Ο άντρας είναι ο λογικός, η γυναίκα η συναισθηματική, ο άντρας ο αποφασιστικός, η γυναίκα η αναποφάσιστη, ο άντρας ο πολυγαμικός, η γυναίκα η μονογαμική. Σε μια ανδροκεντρική κοινωνία οι αντρικές ιδιότητες αξιολογούνται θετικότερα απο τις γυναικείες, με αποτέλεσμα να θεωρείται το θηλυκό ως κατώτερο φύλο και να νομιμοποιείται η ανισότητα στον έλεγχο των πόρων.
Και τι επιλογές έχει μία γυναίκα σήμερα; Είτε να στριμωχτεί στο κοστούμι που έραψαν για αυτήν, παλεύοντας καθημερινά με την αδυναμία, το αδιέξοδο, τη χαμηλή αυτοεκτίμηση, τους πολλαπλούς ρόλους, είτε να αμφισβητήσει τα πρότυπα φύλου, ξέροντας ότι θα χαρακτηριστεί επιθετική, ενοχλητική, ανήθικη, ανδρογυναίκα. Ο φόβος για τη έλλειψη κοινωνικής αναγνώρισης αναγκάζει συχνά τις γυναίκες να ανεχτούν συνθήκες ζωής, ασύμφορες γι αυτές. Ειδικά στο χώρο της εξουσίας, οι γυναίκες λαμβάνουν ένα διπλό μήνυμα. Όταν διεκδικούν είναι λιγότερο θηλυκές, όταν δεν διεκδικούν είναι ανίκανες.
Είναι λογικό η καταπίεση των γυναικών να ξεβράζει δυσπιστία στις σχέσεις με το άλλο φύλο και να δυσχεραίνει την επικοινωνία. Η Σούζαν Φρίσκε, γνωστή για το έργο της με θέμα την προκατάληψη, τα στερεότυπα και τις διακρίσεις υποστηρίζει ότι πολλοί άντρες συμπαθούν τις γυναίκες για την κοινωνικότητα, τη συναισθηματικότητα, την ικανότητά τους να δείχνουν φροντίδα και συμπόνια, αλλά αυτή η συμπάθεια συνοδεύεται από υποτίμηση. Πολλές γυναίκες, αδυνατώντας να μεταβολίσουν την προκατάληψη για την κατωτερότητά τους, αναπτύσσουν αντιπάθεια για τους άντρες. Ψυχολογικές έρευνες δείχνουν ότι στις περισσότερες κοινωνίες, τα αγόρια ανατρέφονται ώστε να βάζουν τις ανάγκες τους πρώτες ενώ τα κορίτσια μαθαίνουν να προσφέρουν φροντίδα και προσοχή στους άλλους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ως ενήλικες να αναπαράγουν μοτίβα προσέγγισης-αποφυγής, όπου η γυναίκα μόνιμα αναζητά περισσότερη σύνδεση με τον σύντροφό της ενώ ο τελευταίος αναζητά μόνιμα περισσότερη αυτονομία, δημιουργώντας φαύλο κύκλο, εξηγεί ο Κερτ Λεβιν, πατέρας της σύγχρονης κοινωνικής ψυχολογίας.
Ο φεμινισμός, κατά την Αρσέλ, εστίασε στους στόχους της ισότητας και της κοινωνικής αναγνώρισης, όχι σύμφωνα με τους όρους του διπολικού συστήματος, αλλά σύμφωνα με τον αυτοπροσδιορισμό της κάθε γυναίκας, το εγώ της, τις ανάγκες της, όπως τα ορίζει η ίδια. Τα φύλα διαφέρουν μεταξύ τους σε πολλές ιδιότητες αλλά οι ομοιότητες ξεπερνούν κατά πολύ τις διαφορές. Η αμερικανίδα φεμινίστρια Μάρθα Νούσμπαουμ μας προτρέπει να αγωνιζόμαστε ώστε η φροντίδα, η συμπόνια και η συνεργασία να αναγνωρίζονται ως κατ’ εξοχήν ανθρώπινα χαρακτηριστικά και όχι να αποδίδονται μόνο στη γυναίκα. Σύμφωνα με τον Καρλ Γιουνγκ, εισηγητή της αναλυτικής ψυχολογίας και στενό φίλο του Φρόυντ, η επικοινωνία των δύο φύλων διευκολύνεται κυρίως από την ύπαρξη δύο αρχετύπων, του animus και το anima. Το animus είναι το αρσενικό στοιχείο στη γυναίκα και αντιπροσωπεύει την κυριαρχία και την ικανότητα. Το anima, αντίστοιχα, είναι το θηλυκό στοιχείο στον άντρα και αντιπροσωπεύει την αποδοχή και την τρυφερότητα. Τα αρχέτυπα αυτά πρέπει να είναι αποδεκτά, να καλλιεργούνται και να εκφράζονται και στα δύο φύλα. Μόνο έτσι θα επιτευχθεί η επικοινωνία και η ψυχική αρμονία μεταξύ των δύο φύλων.
Ή γυναίκα δε θέλει δίπολα και διαχωρισμούς. Θέλει ένωση. Όπως πολύ παραστατικά περιγράφει η ακτιβίστρια, συγγραφέας και καθηγήτρια Σίλβια Φεντερίτσι: ” Δε σκέφτομαι ένα σώμα που θέλει να ιδιοποιηθεί, αλλά ένα σώμα που θέλει να συνδεθεί. Δε θέλει να φάει τον κόσμο, θέλει να συνδεθεί με τον κόσμο…(το σώμα). Μπορούσε να επηρεαστεί από το φεγγάρι, τα αστέρια, τον άνεμο…είναι στενά συνδεδεμένο με το σώμα των άλλων.”
Η Αντιγόνη-Μαρία Διονυσιάδου είναι απόφοιτος του τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και τελειόφοιτη του προγράμματος Ψυχολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει εργαστεί ως κειμενογράφος, υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων και έχει απασχοληθεί σε διάφορες θέσεις στο χώρο του τουρισμού. Εθελοντικά, έχει συνδράμει στο έργο της ψυχογηριατρικής εταιρείας « ο Νέστωρ» και του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού ενώ στα ενδιαφέροντά της συγκαταλέγονται το τζαζ και το χορωδιακό τραγούδι.
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
